Czy można mieć wykształcenie średnie bez matury?

19 listopad 2023

Matura ‒ egzamin dojrzałości i ważny etap w życiu każdego ucznia. Czy jednak przystąpienie do egzaminu maturalnego i uzyskanie z niego pozytywnego wyniku determinuje zdobycie wykształcenia średniego? Specjaliści z prywatnego liceum dla dorosłych w Krakowie rozwiewają wątpliwości.

Wykształcenie w Polsce

Polski system edukacji przewiduje kilka rodzajów wykształcenia. Wykształcenie podstawowe uczeń zdobywa po ukończeniu 8 klas szkoły podstawowej i egzaminie (a także szkoły artystycznej lub podstawowego studium zawodowego). Po ostatniej reformie szkolnictwa uczniowie nie zyskują już wykształcenia gimnazjalnego.

Kolejne na „drabince” edukacji jest wykształcenie zasadnicze branżowe (które zastąpiło wykształcenie zawodowe uzyskiwane po zasadniczej szkole zawodowej lub szkole zasadniczej oraz kursach zawodowych). W szkole branżowej I stopnia uczeń przez 3 lata kształci się w zakresie wiedzy ogólnej, a po specjalistycznym egzaminie potwierdza klasyfikację zawodową.

Następne etapy na drodze edukacji obejmują wykształcenie średnie. Jak wygląda droga do osiągnięcia tego poziomu i czy żeby mieć wykształcenie średnie trzeba zdać egzamin maturalny? 

Wykształcenie na poziomie średnim bez matury

Po zakończeniu szkoły branżowej I stopnia i uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji, absolwent może uczyć się dalej w szkole branżowej II stopnia. Zdanie egzaminu zawodowego wiąże się z uzyskaniem przez ucznia tytułu technika. Skończywszy branżową szkołę II stopnia i będąc po egzaminie, absolwenci mają wykształcenie średnie branżowe. W trakcie nauki, jeśli chcą dostać świadectwo dojrzałości, mogą przygotować się do egzaminu maturalnego. Jest to więc jeden ze sposobów, żeby uzyskać wykształcenie na średnim poziomie, bez matury.

Do zdobycia wykształcenia średniego wystarczy ukończyć czteroletnie liceum lub pięcioletnie technikum. Inne placówki, w których uczniowie też mogą liczyć na wykształcenie średnie to szkoła ponadpodstawowa (nie wlicza się tutaj zasadniczych szkół zawodowych, szkół zawodowych oraz szkół specjalnych dla uczniów z upośledzeniem umysłowym) oraz szkoła artystyczna, w której prowadzi się kształcenie ogólne. Także w tym przypadku egzamin maturalny również nie jest warunkiem zdobycia wykształcenia średniego.

Dalsze kształcenie ‒ czy jest możliwe bez matury?

Po zakończeniu szkoły średniej bez matury, absolwenci mogą uczyć się dalej w szkołach policealnych – nie zmienia to jednak poziomu wykształcenia, który dalej pozostaje na średnim stopniu. Dzięki maturze uczniowie mogą jednak kontynuować naukę w szkole wyższej. Jeśli absolwent szkoły średniej nie poradził sobie na tegorocznym egzaminie, a myśli o wykształceniu wyższym, to może na przykład spróbować nauki na roku zerowym i w tym czasie nadrobić zaległości. Jednak egzamin maturalny nie jest niezbędny do zdobycia kwalifikacji i satysfakcjonującej pracy – szkoła policealna to na pewno warta rozważenia opcja.

wykształcenie średnie bez matury